ห้องที่ ๔๕ : นายเริกหมื่นพากยโวหาร


          เบญญกายเหาะลิ่วล้ำวิลาศหงษ์ เหินเฮย
เหนือทัพนรายน์ราลงแหล่งหล้า
ยังเฉนียนนิมิตรองค์อรเอี่ยม
พ่างภัควดีหน้าหนุ่มเหน้าเฉลาเฉลิม
          ลงธารลอยธึกแล้วทำมลาย ชีพแฮ
วนอยู่แถบฉนวนชายหาดข้อง
แสงทองส่องสางปกายพฤกพร่าง ๆ เฮย
เสียงสุโนกเสนาะร้องสนั่นเร้ารวีศรี
          ปางพระหริรักษฟื้นผธมทรง
โศกแต่สีดาหลงเล่ห์คลุ้ม
พลางชวนอนุชสรงสนานน่า เฉนียนนา
พร้อมกรบี่กระบวนหุ้มแห่ล้อมลงฉนวน
          พระเล็งศพยักษแสร้งเศกสรร
เหมือนลักษมีธก็ผันพ่างล้ม
ช้อนเศียรพาดเพลาพลันพลางทุ่ม ทรวงเอย
โศกรทดรทวยก้มกอดแก้วกรรแสง
          อ้าโฉมอรแน่งน้อยนงค์ราม พี่เอย
เรียมอุส่าห์พยายามยากด้วย
โดยอนงค์จะสงครามฆาฏโคตร มารนา
ใยแม่มาชิงม้วยมิ่งแค้นเคืองไฉน
          หาไหนจะได้ดุจสีดา พี่เอย
สู้ติดตามเรียมมาตกไร้
วายชีพแม่ยังพาศพฝาก พี่แม่
เรียมจะทำไฉนให้อนุชฟื้นคืนเปน
          พระลักษณเอยอรสิ้นชนมาน แล้วพ่อ
พระลักษณแมลแดดาลดุจดิ้น
สองกระษัตริย์สงสารแสนเทวศ วายฤๅ
ต่างโศกซบสยบสิ้นสุดซ้องสุรเสียง
          พลลิงแลสลดทั้งทัพไชย
คิดว่าสองธกระไษยสะอื้น
เสียงโศกแซ่สองไทยเสทือนสทก ทรวงนา
แว่วพระโสตรสดับฟื้นสร่างได้สมฤดี
          พระพิโรธเรียกเฮ้ยหณุมาน
เองละเมิดไปหลงผลาญราพโพ้น
จึ่งขุนสิบภักตร์พาลพิฆาฏ นางนา
สูสิสัญญาโน้นอย่างนี้ยังไฉน
          บุตรพระพายกายทท้าวทูลแถลง
ชรอยว่ากลอสูรแฝงเคลือบไคล้
หา ๆ หณุมานแหนงลักษณนาฎ ไฉนนา
ภูษิตธำมรงค์ได้อยู่พร้อมเพรียงมา
          ชอบแลแต่ข้าบาทบงเหลือ หลากนา
ศพสดฤๅลอยเมือแม่น้ำ
หนึ่งฉนวนพลับพลาเหนือนครเฃตร มารเอย
ยังจะทวนกระแสซ้ำสิ่งนี้สุดแหนง
          ข้าขอพิสูตรด้วยอัคคี ลองนา
อสุรกลก็จะหนีหลีกเต้า
ผิเปนศพจอมศรีเมืองมอด ไหม้เอย
จงพระองค์ฟันเกล้ากระหม่อมม้วยเหมือนสมร
          พระนรายน์เหนชอบให้ชุํเชิง ตกรแฮ
กระบี่แบกศพเถลิงแหล่งนั้น
เบญกายกระอุเพลิงผลาญพลุ่ง ผลุดแฮ
เหาะโด่งโดยควันดั้นดอดด้นดันหนี
          หณุมานทยานยุดได้ดวงสมร มารมา
พาสู่พระศรีกรแก่นไท้
พระตรวาดคระวีศรประสาศน์สุ ครีพแฮ
สูชักจริงจงได้เสด็จขึ้นพลับพลา
          สุครีพมัดยักษติ้วยาตรตาม เสด็จนา
ถึงพระลานซักถามใส่กทู้
เบญกายก็บอกนามสนองเคลือบ แฝงนา
เปนบุตรพิเภกผู้แม่นั้นตรีชฎา
          มาหวังฟังข่าวด้วยบิดา มอดแฮ
ใช่จะขบถพระราเมศไท้
เกรงฤทธิคิดแปลงมาหมายรอด เมืองเฮย
สุครีพเขียนคำได้คัดขึ้นทูลถวาย
          พระสดับกลับกริ้วบุตรสุริยเปน เหตุแฮ
สูเพื่อนพิเภกเห็นแก่หน้า
ฤๅควรเชื่อคำเบญกายกล่าว เทจแฮ
สุครีพลาญคลานละล้าหลีกซั้นมาศาล
          ให้ลิงตำรวจร้ายราชมัน
ผูกบีบโบยรันพลันซักไซ้
นางแทตย์แทบอาสัญสารภาพ โทษเอย
อยุดพ่อฃอเผือได้สติแจ้งตามจริง
          ข้อยจำแลงหลอกเจ้าจอมมนุษย
จอมยักษคิดเผด็จยุทธ์หยุดยั้ง
บังคับขัดจะปะทุษฐโทษเข็ด เขาพ่อ
คับอกยกโทษครั้งหนึ่งท้าวเอาบุญ
          สุครีพรีบจรดขึ้นคัลถวาย คำเอย
ทูลเสร็จสมเด็จนรายน์ราชรู้
ตรัสถามแนะพนายพิเภก
บุตรท่านทำผิดผู้โทษนั้นสฐานไหน
          พิเภกทูลโทษมล้างชีพมัน เหมาะแฮ
พระก็โปรดยกทัณฑ์โทษแล้ว
เรียกวายุบุตรพลันพลางตรัส สั่งนา
สูเร่งพามันแคล้วส่งพ้นพลลิง
          ขุนกระบินทรกราบบาทแล้วลาจร
มาบอกเบญญกายกรกอดเกื้อ
เหาะเถลิงแทบลุนครเฃตรราพ
เอิบอิ่มอุรอิงเนื้ออุ่นเนื้อนึกกระสัน
          พาอนงค์ลงแท่นเงื้อมเงาเขา
พลางประโลมโฉมเฉลาลูบต้อง
บุญปางก่อนสองเรารักร่วม กันแม่
เผอิญพระองค์อวยน้อยพี่นี้พานาง
          เบญกายอายอับพลิ้วผลักไส
หยิกหัดถ์สบัดเบือนไนยเนตรค้อน
ข่มเหงบ่เกรงไฉนแนมเหน็บ ชนี้นา
อ้าแม่เอยเรียมร้อนรักเจ้าจำเปน
          ไยเหนียมเรียมได้แอบองค์โลม แล้วแม่
ใครจะตรีชาโฉมชั่วช้า
พลางแนบแอบตรโบมบัวมาศ
สองป่วนกวนกามคว้าไขว่ใช้ในเชิง
          สองสมสองศุขแล้วสองหลง ละเลิงแฮ
กรบี่ตรโบมโฉมยงยั่วเย้า
จำเรียมจากไปณรงค์การราช ก่อนรา
เสร็จศึกจะสมเจ้าแต่น้องครองกาย
          นางสดับอัปภาคข้องคับอก
ทำชื่นฝืนฝากชนกแน่นแฟ้น
เสียตนสุชลตกเตมสลด ลาเอย
ผันภักตร์ทั้งรักแค้นรีบเข้านครมาร
          ถึงปรางนางนบท้าวทูลสาร เสร็จแฮ
ลิงโศกเพราะคิดการคลาศแคล้ว
หยิบสายเพชรสังวาลบำเหน็จ หลานนา
วายุบุตรส่งนางแล้วกลับเฝ้าอวตาร

จบห้องที่ ๔๕

  เนื้อความกล่าวถึงนางเบญกายเหาะไปที่ท่าน้ำ แปลงร่างเป็นนางสีดาทำเป็นตายลอยน้ำไปยังท่าที่พระรามลงสรง เมื่อพระรามพร้อมด้วยพระลักษณ์เสด็จมาที่ท่าสรง ทอดพระเนตรเห็นศพนางสีดาแปลงลอยน้ำมาก็อุ้มขึ้นมา แล้วคร่ำครวญจนสลบ ทำให้พระลักษณ์เศร้าโศกจนสลบไปด้วย เมื่อพระรามฟื้นขึ้นก็พิโรธหนุมานที่ไปเผากรุงลงกา เป็นเหตุให้ทศกัณฐ์โกรธฆ่านางสีดา หนุมานทูลว่าน่าจะเป็นกลลวงของยักษ์ เพราะเป็นศพสดลอยทวนน้ำ แล้วขอพิสูจน์โดยนำศพนั้นเผาไฟ นางเบญกายทนร้อนไม่ได้ก็เหาะหนี หนุมานเหาะตามจับตัวมาถวายพระรามสอบถามได้ความจริงแล้วปรึกษาโทษ พิเภกทูลให้ประหารชีวิต แต่พระรามยกโทษและให้หนุมานพานางเบญกายไปส่งพ้นกองทัพ ระหว่างทางหนุมานเกี้ยวพาราสีและได้นางเบญกายเป็นเมีย เมื่อถึงกรุงลงกานางเบญกายทูลทศกัณฐ์ให้ทราบเรื่องที่ทำการไม่สำเร็จ